Tijdens de twintigste wereldwijde CITES-top wordt een voorstel behandeld om de wereldwijde palingpopulaties beter te beschermen. SEG is groot voorstander van dit voorstel.

De handel in paling vindt wereldwijd plaats, maar jonge glasalen en palingvlees van verschillende soorten zijn met het blote oog nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Hierdoor kunnen illegale of niet-gereguleerde vangsten eenvoudig verkeerd worden gelabeld of vervangen door andere soorten. Momenteel staat alleen de Europese paling (Anguilla anguilla) op CITES-bijlage II, wat heeft geleid tot een onevenwichtige druk op andere soorten zoals A. japonica en A. rostrata. Deze soorten kampen met dezelfde bedreigingen – overbevissing, verlies van leefgebied en klimaatverandering – maar genieten minder bescherming.

Een voorstel om alle palingsoorten (Anguillidae) op te nemen in CITES-bijlage II biedt een eenvoudige, wetenschappelijk onderbouwde oplossing. Het betekent geen handelsverbod, maar zorgt voor legale, traceerbare en duurzame handel. Dit voorkomt illegale vervanging, sluit mazen in de wet, versterkt handhaving en bevordert het herstel van palingpopulaties wereldwijd. Tegelijkertijd ondersteunt het eerlijke handelspartijen en herstelt het consumentenvertrouwen in palingproducten.

Klik hier voor meer informatie

Het wetenschappelijk instituut ICES in Denemarken adviseerde op 4 november opnieuw om alle menselijke sterftefactoren van paling vanuit het voorzorgsprincipe tot nul te reduceren. Al tientallen jaren vervalt het instituut in herhaling met een advies dat onrealistisch is. Het komt erop neer dat de visserij moet stoppen en dat alle barrières in het leefgebied van paling verwijderd moeten worden. Het advies staat haaks op de eigen wetenschappelijke inzichten die al decennia een stijgende trend in de aankomst van jonge paling (zgn. glasaal) laten zien en waaruit blijkt dat het huidige EU-beleid van bescherming en beperkt gebruik effectief is.

Aanwas jonge paling het hoogst in 22 jaar

Volgens het adviesrapport is de Elsewhere-index (die zo’n 95% van de totale hoeveelheid jonge paling vertegenwoordigt) met 71% gestegen ten opzichte van vorig jaar. De intrek van glasaal stijgt sinds 2011 langzaam maar zeker, nadat deze al in 2003 stabiliseerde. In 2009 werden EU-maatregelen voor bescherming en duurzaam gebruik van kracht, en met resultaat: de hoeveelheid uittrekkende volwassen palingen is in die tijd meer dan verdubbeld en de jonge aanwas heeft nu het hoogste niveau in 22 jaar bereikt.

Kennis ontbreekt

Het ICES-advies gaat uit van de palingstand en de beschikbare habitat in de periode 1960 – 1979. De biologische draagkracht van het water was in die periode echter veel hoger door de hoeveelheid stikstof en voedingstoffen. Daarnaast benadert ICES paling als een zeevis. Paling wordt inderdaad in oceaan geboren, maar komt tot wasdom in brak- of zoetwater. Doordat ICES geen rekening houdt met deze bijzondere levenscyclus, kent haar advies geen praktische basis. Toch klampt ICES zich eraan vast en adviseren zij vanuit het voorzorgsprincipe de menselijk invloed tot nul te reduceren. Tegelijkertijd wordt het beleid dat wordt voorgeschreven in de Europese Aalverordening en wél bewezen effectief is, nog onvoldoende uitgevoerd.

De Aalverordening is bewezen effectief

Dat de Europese Aalverordening en de nationale Aalherstelplannen effectief zijn werd eind 2024 benadrukt door het rapport van EU-parlementariër Bert Jan Ruissen. Daaruit bleek dat er meer gedaan moet worden aan de bereikbaarheid van het leefgebied voor paling, zonder verdere beperking van visserij. Met 487 stemmen voor en 19 tegen was de opdracht aan de Commissie duidelijk.

In lijn met die opdracht werkt DUPAN met steun van de Nederlandse en Europese overheden, aan het verminderen van niet-visserij-gerelateerde sterfte. Met het grootschalige project Paling Over de Dijk en herbevolking met jonge paling worden barrières omzeild die de palingmigratie belemmeren. Daarmee wordt op een effectieve manier invulling gegeven aan de bescherming.

Hopelijk leiden de inmiddels decennialange positieve resultaten van het Europese beleid tot een koerswijziging bij ICES. De sector kan immers zoveel méér bijdragen zónder de polariserende, jaarlijks terugkerende tegenwerking van sommige NGO’s als gevolg van het nieuwe, oude advies.

Download ICES-advies